Săn ong vò vẽ lấy nhộng tằm về bán thì có không ít thợ săn đang làm, nhưng đưa loài ong “tử thần” này về nuôi trong vườn cam, quýt để lấy nhộng thì anh Nguyễn Quốc Hùng ở xóm Men xã Nghĩa Thọ hiện là người duy nhất trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn.
Dựa vào địa hình nhiều đồi núi, khí hậu ổn định, sau nhiều trăn trở về lựa chọn cách làm kinh tế, anh Nguyễn Quốc Hùng đã quyết tâm đi theo nghề nuôi ong rừng ngay tại vườn quýt gia đình mình. Đây là một nghề khá mạo hiểm chủ yếu là nhờ vào sự may rủi của thiên nhiên, thời tiết nhưng anh Hùng vẫn quyết tâm theo đuổi.
Anh Hùng tận dụng vườn quýt để nuôi ong
Ngay từ những ngày bắt tay vào nuôi, anh Hùng phải lặn lội lên các khu rừng trong và ngoài huyện để tìm bắt những tổ ong đang chuẩn bị xây tổ mang về vườn nhà để nhân giống và nuôi. Hễ gặp tổ ong vò vẽ ở đâu hay nghe thông tin có tổ ong vò vẽ là anh tìm đến bắt cho kỳ được. Để bắt ong vò vẽ anh Hùng cho biết chỉ có một bộ đồ bảo hộ lao động kín từ đầu đến chân. Khi thấy tổ ong, cần trùm kín lối ra vào ở tổ rồi đưa cả tổ về, anh gắn, đặt các tổ vào các cây cành quýt trong vườn, với vị trí cách mặt đất từ 0,7 -1,2m để nuôi. Với diện tích vườn quýt gần 1ha, khu vườn nhà anh Hùng hiện đang treo la liệt hơn 70 tổ ong vò vẽ, trong đó nhiều tổ to hơn chiếc nón lá. Người ngoài nhìn vào ớn lạnh với cả trăm tổ ong như được bày binh bố trận.
Chia sẽ với chúng tôi anh Nguyễn Quốc Hùng cho biết: “Loài ong này thích ăn thịt động vật thối nên chúng tôi thường dùng mồi nhử là ít thịt lợn có mùi hoặc côn trùng... Khi ong xuất hiện, chỉ việc lần theo hướng bay của chúng, sẽ tìm thấy tổ. Thường vào ban đêm, khi ong chui hết vào trong tổ, là lúc thuận lợi để dân săn nhộng tiến hành đốt miệng tổ. Sau khi ong bay ra, sẽ thu được nhộng của chúng”.
Nhộng ong sau khi thu hoạch
Với các vật nuôi khác đòi hỏi phải bỏ vốn đầu tư nhiều, còn với ong vò vẽ, điều cốt lõi là phải giữ được con ong chúa thì các con ong thợ sẽ không đi đâu hết. Tới khi tổ ong lớn đủ kích cỡ thì sẽ đưa ong chúa cùng ong thợ sang tổ mới để khai thác tổ ong cũ”, anh Hùng chia sẻ.
Cũng theo anh Hùng, ong vò vẽ hợp với miền đồi núi, phát triển nhanh vào mùa hè, nhất là thời gian từ tháng 3 tới tháng 8. Thời gian nuôi loại ong rừng này không dài chỉ khoảng 2 – 2,5 tháng là cho thu hoạch. Mỗi đợt thu hoạch cũng được hơn 1,3 đến 1,8 tạ nhộng ong, giá bán 200.000 đồng/kg. Kiên trì bền bỉ với nghề nuôi ong rừng tương đối mạo hiểm này, mỗi đợt thu hoạch mang lại cho gia đình anh thu nhập từ 25 đến 35 triệu đồng. Anh chọn những tổ to cắt đi, để lại tổ nhỏ và vừa để bầy ong lại tiếp tục phát triển. Thương lái họ tự tìm tới nhà để mua nhộng ong vò vẽ chứ không phải mang đi đâu cả - Anh Hùng cho biết thêm.
Nhiều ổ ong khi cho thu hoạch to bằng chiếc nón lá
Loài ong này nọc khá độc, có thể gây tử vong nếu bị nhiều con chích đốt cùng lúc, vì vậy để bắt nhiều người săn ong phải sử dụng đồ bảo vệ rất cẩn thận. Lo ngại nguy hiểm do số ong nuôi của anh Hùng bay đốt, chị Lê Thị Hồng, một người dân trong xã cho biết: “Ban đầu cũng hơi lo, nhưng số tổ ong vò vẽ được đặt trong vườn cách khá xa, hơn nữa nếu không chọc phá thì ong cũng không bay cắn nên giờ gia đình tôi cũng thấy bình thường.”
Đánh giá về mô hình nuôi ong vò vẽ của anh Hùng. Ông Lê Xuân Giang, Chủ tịch Hội nông dân xã Nghĩa Thọ cho biết: “Nghề nuôi ong vò vẽ lấy nhộng mang lại thu nhập khá cao đối với những người nuôi ong như anh Hùng. Gắn bó với nghề này, họ cũng đối mặt với khá nhiều hiểm nguy không thể kể hết trong quá trình nuôi. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho chính bản thân người nuôi và những người xung quanh thì việc nuôi ong vò vẽ phải xa khu dân cư”./.
Thu Hiền - Minh Thái ( Trung tâm VH, TT và TT Nghĩa Đàn )
