Để đối phó với thời tiết khắc nghiệt của miền Trung, chủ động nguồn thức ăn cho trâu, bò và các gia súc khác, nhiều nông dân của Nghĩa Đàn đã chuyển đổi từ chăn nuôi theo kiểu thả rông sang chăn nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu, trâu bò được nhốt hoàn toàn, kết hợp với thức ăn thô và thức ăn tinh, không để gia súc thiếu thức ăn trong mùa lạnh cũng như mùa hè. Đây là cách làm đang được nhân rộng tại huyện Nghĩa Đàn.
Anh Phạm Văn Hồng, xóm Hải Lộc, xã Nghĩa Lộc nuôi 8 con bò sinh sản. Nếu như chăn nuôi theo kiểu truyền thống trước đây thì ít nhất phải mất hai lao động chật vật để vừa chăn thả vừa đi tìm cỏ cho bò ăn. Tuy nhiên nhờ đầu tư trồng 8 sào cỏ nên đàn bò hoàn toàn nhốt nhưng vẫn đủ thức ăn. Anh Hồng cho biết: trước đây cỏ về cũng để nguyên cả cây cho bò ăn, bò ăn lãng phí lại ảnh hưởng đến tiêu hóa, nay gia đình đầu tư mua máy xay cỏ vừa cho ăn thô vừa ủ để thay đổi món cho bò. Ngoài ra gia đình anh Hồng đã đầu tư gần 30 triệu để làm chuồng, đổ nền cao ráo, vừa không ô nhiễm vừa tạo không gian thoáng cho bò. Cách làm này giúp cho bò mặc dù không được thả nhưng vẫn phát triển tốt. Dự kiến đến cuối năm nay gia đình sẽ có 4 thêm con bò con ra đời.
Ngoài thức ăn thô, gia đình anh Hồng còn thường xuyên cung cấp thức ăn tinh cho bò
Anh Đào Văn Lương cũng là một trong những người đi tiên phong trong thay đổi phương thức chăn nuôi ở xã Nghĩa Lộc. Anh Lương cho biết mùa hè đã mất hai tháng nắng nóng, mùa đông cũng ít nhất 2 tháng lạnh. Vào mùa mưa lại bữa chăn thả bữa không. Thời tiết thất thường, khắc nghiệt nếu như mình không chủ động nguồn thức ăn thì sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của gia súc. Vì vậy tôi chọn cách nuôi nhốt, ngoài cho ăn cỏ xay tôi còn cho ăn thêm ngô, khoai. Vì vậy đàn bò vừa ít bệnh tật lại phát triển tốt so với thả rông, đây cũng là cách chăn nuôi hướng an toàn được nhiều nông dân Nghĩa Lộc lựa chọn.
Đối với người chăn nuôi xã Nghĩa Long, Nghĩa Đàn thì ủ chua thức ăn cho gia súc là biện pháp vừa dự trữ thức ăn vừa cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho trâu bò. Nhờ được trạm khuyến nông huyện hướng dẫn nên bà con ở đây tận dụng từ cây ngô sau khi thu hoạch để về ủ chua. Anh Ngô Văn Tứ, xóm Nam Kim cho hay: ngô sau khi thu hoạch khoảng 1 đến 2 ngày cây bị khô, trâu bò không ăn được nữa. Như rơm rạ thì có thể dự trữ khô để gia súc ăn nhưng ngô thì không. Bên cạnh đó nhiều nhà trồng cỏ voi cho trâu bò ăn nhưng đến khi cỏ già trâu bò ăn không hết cũng không phơi khô được thì phải ủ chua để dự trữ thức ăn. Thức ăn ủ chua có thể để được 6 tháng, cách làm đơn giản vì vậy gia đình nào cũng có thể làm được.
Nhiều nông dân nuôi bò đầu tư xây dựng chuồng trại cao ráo để tránh ô nhiễm môi trường
Không chỉ ở Nghĩa Lộc, Nghĩa Long mà các xã, thị trấn khác của huyện Nghĩa Đàn thì người dân đã đầu tư theo hướng tạo nguồn thức ăn bền vững cho vật nuôi. Hiện nay trên toàn huyện có khoảng 2 nghìn ha đất trồng cỏ, một số xã nông dân đang thế một số diện tích kém hiệu quả như sắn để trồng cỏ. Đồng thời Nghĩa Đàn cũng giới thiệu các tiến bộ kỹ thuật về giống phù hợp và có hiệu quả cho các vùng đất cao cưỡng, cách xử lý chất thải, thiết kế chuồng trại... Các mô hình điển hình và phương thức chuyển giao, nhân rộng nhằm góp phần phát triển chăn nuôi bền vững, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, giảm thiểu dịch bệnh …
Bên cạnh đó để tăng tính bền vững, hạn chế rủi ro trong đầu ra Nghĩa Đàn đã xây dựng các tổ liên kết, tổ hợp tác trong chăn nuôi. Ngoài việc chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ nhau trong chăn nuôi thì tổ hợp tác giúp các thành viên liên kết tìm đầu ra, hạn chế được tư thương ép giá. Hội nông dân huyện là một trong những tổ chức đi đầu hỗ trợ nông dân bằng việc xây dựng các tổ liên kết, từ dự án ADDA đến quỹ hỗ trợ nông dân, tổ chức này đều hướng nông dân tới việc xây dựng các tổ, nhóm trong chăn nuôi như nuôi trâu, bò sinh sản…Ông Võ Quang Bình, phó chủ tịch hội Nông dân huyện Nghĩa Đàn nói: với mục đích hướng tới việc chăn nuôi bền vững, trong năm 2017 từ quỹ hỗ trợ nông dân, hội nông dân huyện Nghĩa Đàn đã cho 10 hộ chăn nuôi ở Nghĩa Lộc vay với số vốn 300 triệu đồng để nuôi bò sinh sản. Đồng thời xây dựng tổ liên kết chăn nuôi ở đây nhằm giúp các hộ hỗ trợ nhau về kỹ thuật cũng như đầu ra. Trước đó chúng tôi cũng đã xây dựng các tổ liên kết về trồng bí xanh cũng ở Nghĩa Lộc, chăn nuôi lợn ở Nghĩa Hội, Nghĩa Trung, chăn nuôi trâu ở Nghĩa Bình…và đã cho hiệu quả.
Đồng thời xây dựng mối liên kết hợp tác giữa các doanh nghiệp cung ứng đầu vào và các doanh nghiệp đầu ra trong và ngoài vùng với người chăn nuôi để ổn định giá cả. Bên cạnh đó có cơ chế chính sách để hỗ trợ, khuyến khích phát triển chăn nuôi bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Đinh Thùy ( Đài Nghĩa Đàn )
